Kiedy myślimy o innowacyjnych metodach rozwiązywania problemów, nasza uwaga często skupia się na nowoczesnych technologiach czy narzędziach. Jednak niektóre z najbardziej rewolucyjnych metod nie wymagają baterii ani dostępu do internetu. Jednym z takich podejść jest metoda sześciu kapeluszy myślowych stworzona przez Edwarda de Bono. W tym artykule przyjrzymy się, jak ta metoda może być używana w dziedzinie tak tradycyjnej jak archiwistyka.
Co to jest metoda sześciu kapeluszy myślowych?
Edward de Bono, znany psycholog i ekspert od kreatywnego myślenia, stworzył metodę sześciu kapeluszy myślowych jako sposób na strukturyzację procesu myślowego. Dzięki temu podejściu, zespoły mogą skupić się na jednym aspekcie problemu naraz, co prowadzi do bardziej wnikliwych i wszechstronnych rozwiązań. Każdy kapelusz reprezentuje inny sposób myślenia, co pozwala na holistyczne podejście do każdego wyzwania.
W praktyce metoda ta promuje wieloaspektowe podejście do rozwiązywania problemów. Zamiast skupiać się na jednym aspekcie kwestii, uczestnicy mogą przełączać się między różnymi „kapeluszami”, aby uzyskać pełniejszy obraz sytuacji.
Kapelusze w skrócie
Biały kapelusz skupia się na danych i faktach. To obiektywne spojrzenie, które eliminuje spekulacje i emocje. W kontekście archiwistyki może to oznaczać analizę stanu zachowania dokumentów czy dostępnych technologii.
Czerwony kapelusz reprezentuje emocje i uczucia. W archiwistyce może to dotyczyć wartości historycznej, kulturowej czy emocjonalnej dokumentów. To subiektywne spojrzenie, które pozwala zrozumieć, jakie znaczenie mają dokumenty dla społeczności czy indywidualnych osób.
Czarny kapelusz to krytyczne myślenie. W kontekście archiwistyki może to oznaczać rozważenie potencjalnych problemów związanych z przechowywaniem czy digitalizacją dokumentów.
Żółty kapelusz skupia się na optymizmie i korzyściach. W archiwistyce może to oznaczać rozważenie korzyści płynących z digitalizacji dokumentów, takich jak łatwiejszy dostęp dla badaczy czy ochrona przed fizycznym zniszczeniem.
Zielony kapelusz reprezentuje kreatywność i nowe pomysły. W kontekście archiwistyki może to oznaczać poszukiwanie nowatorskich metod przechowywania, katalogowania czy udostępniania dokumentów.
Niebieski kapelusz kontroluje proces myślowy i podsumowuje dyskusję. W archiwistyce może to oznaczać podjęcie ostatecznej decyzji dotyczącej przechowywania czy digitalizacji dokumentów.
Zastosowanie metody w archiwistyce
Archiwiści, podobnie jak specjaliści w wielu innych dziedzinach, stoją przed wieloma wyzwaniami. Jak przechowywać stare dokumenty? Jak je katalogować? Jak je udostępniać? Metoda sześciu kapeluszy myślowych może pomóc w podejściu do tych problemów z różnych perspektyw, co prowadzi do bardziej wszechstronnych rozwiązań.
Przykładem może być decyzja o digitalizacji starych dokumentów. Używając białego kapelusza, archiwista może zbadać dostępne technologie digitalizacji i ich koszty. Czerwony kapelusz pozwoli zrozumieć emocjonalną wartość dokumentów dla społeczności. Czarny kapelusz pomoże zidentyfikować potencjalne problemy, takie jak ryzyko uszkodzenia dokumentów podczas skanowania. Żółty kapelusz skupi się na korzyściach, takich jak ochrona dokumentów przed zniszczeniem czy łatwiejszy dostęp dla badaczy. Zielony kapelusz może przynieść kreatywne rozwiązania, takie jak tworzenie interaktywnych baz danych. Wreszcie, niebieski kapelusz pomoże podsumować dyskusję i podjąć ostateczną decyzję.
Podsumowanie
Metoda sześciu kapeluszy myślowych Edwarda de Bono oferuje unikalne podejście do rozwiązywania problemów. Dzięki niej archiwiści mogą podejść do wyzwań w sposób bardziej wszechstronny i holistyczny. W dzisiejszych czasach, kiedy technologia i kultura szybko się zmieniają, takie podejście może okazać się nieocenione w zachowaniu naszej wspólnej historii dla przyszłych pokoleń.
Cześć! Nazywam się Błażej Ozima, mam 51 lat i jestem prawdziwym pasjonatem historii. Mieszkam w Krakowie, który sam w sobie jest dla mnie niekończącą się inspiracją. Na moim blogu dzielę się wiedzą i ciekawostkami z różnych epok – od starożytności po współczesność.
